Rodzaje opraw
Oprawa, oprawa introligatorska – jeden z rodzajów produktów poligraficznych, który ma wkład i okładkę, z tym że okładka została wykonana w oddzielnym procesie.
Produkty poligraficzne dzielimy na druki luźne, druki łączone oraz oprawy. Druki luźne to druki, które nie są połączone między sobą, i są to przykładowo plakaty, ulotki, torebka itp. Natomiast druki łączone to druki, które zostały połączone między sobą, np. zszyty lub sklejony bloczek, zszyty tygodnika (np. "Polityka"). Druk łączony może zawierać umowną okładkę, ale jest ona wykonana jednocześnie z drukiem pozostałej części publikacji. Oznacza to, że nie miał miejsca oddzielny proces wykonania okładki, po którym uzyskano 4 stronice, które stanowią okładkę w tym tygodniku. Zatem oprawa zawiera wkład i oddzielnie wykonaną okładkę.
Oprawy dzielimy ze względu na sposób połączenia wkładu z okładką. Rozróżniamy oprawy proste, złożone i specjalne. Oprawa prosta - bezpośrednie połączenie grzbietu wkładu z częścią grzbietową okładki, poprzez sklejenie, zszycie drutem czy nićmi. Oprawa złożona - połączenie wkładu z okładką przy pomocy wyklejki, która może zostać wzmocnione poprzez skrzydełka paska grzbietowego i ewentualnie zwijkę (woreczek, rurka). Oprawa specjalna - połączenie wkładu z okładką w odmienny sposób niż w oprawie prostej lub złożonej. W oprawie specjalnej może istnieć jednocześnie połączenie identyczne jak w oprawie prostej i złożonej (klejenie lub szycie i wyklejka). Inne możliwości łączenia wkładu z okładką w typie oprawy specjalnej to łączenie spiralą, grzebieniem, listwami, śrubami itp.
Wkład to zbiór kart ułożonych w takiej kolejności aby zapewnić ciągłość czytanego tekstu publikacji, połączonych na jednym boku zwanym grzbietem wkładu. Pozostałe trzy boki to: bok górny (prostopadły do grzbietu leżący nad tekstem w pozycji użytkowej egzemplarza), bok przedni (przeciwległy do grzbietu), bok dolny (prostopadły do grzbietu wkładu znajdujący się pod tekstem w pozycji użytkowej egzemplarza). Oprawa określa ostateczny kształt i wygląd wyrobu poprzez zdefiniowanie:
sposobu łączenia ze sobą kartek we wnętrzu wyrobu, czyli sposobu wykonania wkładu;
rodzaju okładki i jej wewnętrznej budowy;
sposobu łączenia wkładu z okładką.
Zastosowanie rodzaj opraw:
broszurowa – książkowa (podział stosowany w bibliotekarstwie i księgarstwie)
całopapierowa – całopłócienna – półpłócienna – ćwierćpłócienna – skórzana (ze względu na
charakter materiału pokryciowego (oklejki))
grzebieniowa – listwowa – pierścieniowa – spiralowa (odmiany oprawy specjalnej)
jednorodna – kombinowana (ze względu na liczbę elementów oklejki)
miękka – twarda (ze względu na sztywność okładzin i (pośrednio) budowę okładki)
prosta – złożona (ze względu na liczbę grzbietów)
przylegająca – zakrywająca (ze względu na sposób klejenia okładki jednolitej)
klejona – specjalna – zeszytowa (ze względu na sposób łączenia wkładu)
nakładowa – bibliofilska (ze względu na poziom edytorski)
Rodzaje opraw:
Oprawa zeszytowa zwykła.
Oprawa zeszytowa oczkowa.
Oprawa miękka klejona.
Oprawa miękka szyto-klejona.
Oprawa spiralna.
Oprawa twarda.